Sự ra đời của Luật hòa giải ở cơ sở và các văn bản hướng dẫn thi hành đã đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn khi mà các mâu thuẫn, tranh chấp, vi phạm pháp luật trong đời sống của cộng đồng dân cư ngày càng tăng về số lượng và đa dạng, phức tạp về nội dung mâu thuẫn, tranh chấp. Việc thực hiện Luật hòa giải ở cơ sở đã tác động tích cực đến đời sống xã hội, tạo cơ sở pháp lý toàn diện, đầy đủ và vững chắc cho hoạt động hòa giải ở cơ sở đi vào nề nếp, thống nhất và hiệu quả, qua đó khẳng định vị trí và vai trò quan trọng của công tác hòa giải ở cơ sở trong đời sống xã hội.
.jpg)
Ngay sau khi Luật Hòa giải ở cơ sở và các văn bản hướng dẫn thi hành có hiệu lực, UBND huyện đã phối hợp với Sở Tư pháp tổ chức 06 hội nghị tuyên truyền, phổ biến, quán triệt các nội dung của Luật Hoà giải ở cơ sở và các văn bản hướng dẫn thi hành cho lãnh đạo các phòng chuyên môn thuộc UBND huyện; Trưởng các ngành, đoàn thể cấp huyện; lãnh đạo UBND cấp xã, cán bộ Tư pháp- Hộ tịch và đội ngũ hoà giải viên cơ sở với 1.150 lượt người tham gia. Tại cấp xã, đã tổ chức 150 hội nghị tuyên truyền Luật Hoà giải ở cơ sở và các nội dung liên quan với gần 8950 lượt người tham gia.
.jpg)
Bài thi đạt giải Nhì cuộc thi Tìm hiểu pháp luật - Hưởng ứng Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội
chủ nghĩa Việt Nam do Sở Tư pháp tổ chức với chủ đề về triển khai Luật Hòa giải ở cơ sở trên thực tiễn
Năm 2013, UBND huyện tổ chức cuộc thi “Tìm hiểu pháp luật về hòa giải ở cơ sở” cho tổ viên tổ hòa giải trên địa bàn huyện với số lượng bài thi trên toàn huyện bài 854 bài dự thi, trong đó có 01 bài thi được giải 3 cấp tỉnh. Năm 2022, một bài thi công chức Tư pháp – hộ tịch tham gia Cuộc thi “Tìm hiểu pháp luật – Hưởng ứng ngày pháp luật nước CHXHCN Việt Nam” do Sở Tư pháp Thanh Hóa tổ chức đã đạt giải Nhì với chủ đề triển khai Luật Hòa giải ở cơ sở trên thực tiễn.
Ngoài ra việc tuyên truyền Luật Hòa giải ở cơ sở được lồng ghép thực hiện tuyên truyền thường xuyên, đều đặn qua hệ thống phát thanh từ huyện đến cơ sở. Trong 10 năm tuyên truyền trên hệ thống loa truyền thanh xã là: 26.363 lượt.
.jpg)
Hội nghị tập huấn cho đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở
Hàng năm UBND huyện chỉ đạo UBND các xã, thị trấn rà soát, kiện toàn các tổ hòa giải ở cơ sở đảm bảo theo quy định của pháp luật. Đến thời điểm hiện tại, kết quả rà soát trên địa bàn huyện có tổng số 188 tổ hòa giải và 1212 hòa giải viên. Cơ cấu, tổ chức của các tổ hoà giải cơ bản đầy đủ các thành phần tham gia như: ban mặt trận công tác thôn, chi hội cựu chiến binh, chi hội nông dân, chi hội phụ nữ, đoàn thanh niên, công an viên, những người có uy tín trong thôn, làng… Đa số các hòa giải viên đều những người có uy tín, am hiểu pháp luật, thường xuyên được bồi dưỡng kiến thức pháp luật và nghiệp vụ hòa giải đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Trong 10 năm thực hiện Luật Hòa giải ở cơ sở, các tổ hòa giải ở cơ sở đã tiếp nhận và tiến hành hòa giải: 1922 vụ việc, trong đó số vụ việc hòa giải thành: 1611 vụ việc - đạt 83,8 %, hòa giải không thành là 305 vụ việc và hiện còn 6 vụ đang giải quyết. Các tranh chấp chủ yếu trên các lĩnh vực: dân sự, đất đai, hôn nhân gia đình và các sự việc khác.
Từ những năm đầu thi hành Luật, do còn lúng túng, khó khăn trong tiến hành hòa giải ở cơ sở, đến nay, nghiệp vụ hòa giải của đội ngũ hòa giải viên đã được nâng lên, tỷ lệ hòa giải thành đã tăng lên.Quá trình hòa giải, các hòa giải viên không những vận dụng những quy định của pháp luật mà còn vận dụng phong tục, tập quán, tình làng nghĩa xóm, chuẩn mực đạo đức để phân tích, giáo dục, giúp đỡ, thuyết phục các bên tranh chấp tự thỏa thuận và đi đến giải quyết kịp thời các mâu thuẫn, góp phần trong việc giữ gìn đoàn kết, an ninh trật tự, an toàn xã hội ở cộng đồng.
Để nâng cao hiệu quả trong triển khai công tác hòa giải trên địa bàn huyện, UBND huyện đã chú trọng nâng cao năng lực, nghiệp vụ hòa giải cho đội ngũ hòa giải viên thông qua tổ chức các lớp tập huấn kiến thức pháp luật, nghiệp vụ hòa giải cho đội ngũ hòa giải viên cơ sở hằng năm. Đặc biệt, năm 2020, UBND huyện đã chỉ đạo xây dựng mô hình “Tổ hòa giải 5 tốt” tại các xã, thị trấn với 05 tiêu chí nhằm nâng cao hoạt động hòa giải ở cơ sở và quan tâm bố trí kinh phí cho hoạt động. Đến nay, mô hình “Tổ hòa giải 5 tốt” được xây dựng tại ít nhất 01 đơn vị thôn/xã và ngày càng hoạt động hiệu quả, thiết thực. Năm 2022, Ủy ban MTTQ huyện đã tặng Giấy khen cho một số mô hình “Tổ hòa giải 5 tốt” có thành tích xuất sắc trong hoạt động hòa giải ở cơ sở trên địa bàn huyện.
Thời gian qua công tác hoà giải cơ sở trên địa bàn huyện nhận được sự quan tâm, chỉ đạo của các cấp, các ngành, sự phối kết hợp của Mặt trận tổ quốc và các tổ chức thành viên trong quá trình xây dựng, củng cố, kiện toàn, tổ chức thực hiện hoạt động hoà giải và sự nhiệt tình, trách nhiệm của đội ngũ hoà giải viên cơ sở. Qua hoạt động hòa giải đã giúp người dân nâng cao trình độ hiểu biết, ý thức pháp luật và giải quyết được cơ bản các mâu thuẫn, tranh chấp dân sự tại cơ sở, hạn chế đơn thư, giảm khiếu kiện vượt cấp, góp phần ổn định về tình hình an ninh chính trị, tạo thuận lợi cho việc phát triển kinh tế, xã hội ở địa phương./.