Cánh đồng khoai tây tại thôn MậuTây, xã Quảng Lưu

Để ruộng khoai tây sinh trưởng phát triển tốt cho năng suất cao, chất lượng củ đảm bảo thì việc chăm sóc, bón phân, tưới nước và phòng trừ sâu bệnh cần thực hiện đảm bảo đúng quy trình kỹ thuật. Để trồng khoai tây đạt hiệu quả cao, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Quảng Xương đưa ra một số lưu ý như sau:

1. Tưới nước:

Sau khi mọc được khoảng 15-20 ngày cây khoai tây sẽ hình thành tia củ rất sớm.

Tùy thuộc vào giống, chế độ chăm sóc cũng như thời vụ trồng mà thời kỳ phát triển tia củ có thể ngắn hoặc dài, thường kéo dài khoảng 40-50 ngày, có thể dài hơn tùy vào điều kiện thời tiết.

Nhiệt độ thích hợp: 17-20 ⁰C, độ ẩm thích hợp 70-80% cũng cần tiến hành che phủ cho đất bằng rơm rạ, vải bạt để giữ độ ẩm và tùy nhiệt độ. Đất phải tơi xốp, thoáng, sạch sẽ, giai đoạn này cỏ dại mọc lên nhiều và sẽ cạnh tranh dinh dưỡng với khoai tây, bà con lưu ý xới xáo, vun cao luống, kết hợp làm cỏ, làm sạch vệ sinh cho vườn.

Tưới nước:

Phải chú ý tưới thường xuyên để giữ độ ẩm cho đất, cung cấp nước cho cây và làm tan phân bón

Cách tưới: Có thể tưới phun hoặc lấy nước rãnh (chú ý chỉ lấy nước đủ 1/3 chiều cao của luống, đợi nước ngấm đều lên mặt luống thì tháo hết nước còn lại trong rãnh, thời gian giữ nước rãnh thường kéo dài khoảng từ 3-5 giờ).

Sau 60 ngày hạn chế lấy nước, chỉ tưới phun nếu thời tiết quá khô (không lấy nước rãnh sau 75 ngày).

Phương pháp tưới nước giai đoạn này: gồm 2 phương pháp tưới:

Cách 1: Tưới phun

Vẫn duy trì nhịp độ tưới 1tuần 1-2 lần nếu thời tiết khô ráo, thoáng mát, nếu nắng nóng kéo dài tưới 2-3 lần/tuần, nếu trời mưa có thể không tưới và tiến hành che phủ.

Cách 2: Tưới rãnh, ở giai đoạn này có 2 lần tưới rãnh

Tưới lần 2 cách lần tưới rãnh thứ 1 từ 2-3 tuần, tưới ngập 2/3 luống đối với đất cát pha và ½ luống đối với đất thịt nhẹ.

Tưới lần 3: Lần 3 được tiến hành tưới sau khi tưới lần 2 được 15-20 ngày. Lần tưới rãnh này cũng là lần tưới cuối, không cần tưới thêm vào thời kỳ nuôi quả.

Lưu ý:

+ Giai đoạn sau trồng được 50-55 ngày, chủ động cung cấp đủ nước giúp củ phình to. Dừng tưới nước trước 60-65 ngày sau trồng, chỉ tưới phun nếu thời tiết quá khô (không lấy nước rãnh sau 75 ngày); không được để đất thường xuyên quá ướt sẽ dẫn đến thối rễ và chết cây sớm; dừng tưới nước 15 ngày trước khi thu hoạch.

+ Bà con áp dụng biện pháp tưới rãnh: Đưa nước vào ngập 1/3-1/2 chiều cao luống để đất tự ngấm nước, sau đó tháo đi ngay không được để rãnh đọng nước.

+ Khoai tây cần vun cao (ủ gốc) để tạo nhiều tia củ, củ to và không bị xanh.

+ Tuyệt đối không phun, bón các loại thuốc kích thích củ.

Khoai tây giai đoạn đâm tia hình thành củ (30-35 ngày sau trồng)

2. Bón phân:

Lượng bón: 1 sào (500m²).

Phân chuồng hoai mục 800-1.000kg + 10-14kg đạm urê + 20-30kg lân super + 8-10kg kali. Hoặc ưu tiên sử dụng phân NPK chuyên dùng cho cây khoai tây như phân có tỷ lệ 13:13:13+TE hoặc 16:16:8, 16-16-16,19-9-19... liều lượng theo khuyến cáo của nhà sản xuất.

Cách bón: Những diện tích đất ướt khi trồng không bón được phân lót, cây mọc được 3-5cm bà con dùng phân đạm hòa loãng để tưới.

Bón thúc lần 1: Sau khi trồng 15-20 ngày, cây cao 15-20cm, bón 50% đạm + 50% kali (hoặc sử dụng phân NPK theo hướng dẫn của nhà sản xuất). Kết hợp vun luống lần 1.

Bón thúc lần 2: Sau lần 1 từ 15-20 ngày. Bón hết lượng phân còn lại. Kết hợp vun luống lần 2. Bón phân kết thúc trước 40 ngày sau trồng.

Lưu ý: Bón vào mép luống hoặc giữa 2 khóm khoai, không bón trực tiếp vào gốc cây vì dễ làm chết cây.

Bón qua lá: Để lá và thân phát triển mạnh trong giai đoạn này, bà con nông dân cần sử dụng sản phẩm cung cấp những khoáng chất khác nhau cho cây khoai tây, giúp cây tăng trưởng tốt, nâng cao năng suất cho người nông dân, cây tập trung dinh dưỡng để kiến thiết cho giai đoạn quan trọng tiếp theo.

Thường xuyên kiểm tra  đồng ruộng phát hiện phòng trừ sâu bệnh sớm trên cây khoai tây giai đoạn tạo củ

3. Phòng, trừ sâu bệnh:

- Bệnh héo xanh: Bệnh do vi khuẩn Pseudomonas solanacearum gây nên. Cây khoai tây cần chú ý bệnh héo xanh vi khuẩn. Đến nay chưa có thuốc đặc hiệu để phòng, trừ bệnh héo xanh, mà cần phải áp dụng đồng bộ các biện pháp canh tác để cây phát triển khỏe và không dùng củ giống ở những cây bị bệnh.

Khi cây đã héo xanh, cần nhổ bỏ đem chôn, rắc vôi vào gốc đã bị bệnh tránh lây lan. Có thể dùng thuốc hóa học phun hạn chế bệnh như: Staner 20WP, Lobo 8WP,  Kasumin 2L,...

- Bệnh mốc sương: Bệnh do nấm Phytophthora infestans gây nên. phát sinh mạnh khi nhiệt độ thấp, ẩm độ không khí cao. Khi cây bị bệnh sẽ hỏng toàn bộ thân lá. Vì vậy, nên phun phòng bệnh sương mai trước và sau khi có đợt gió mùa về bằng 1 số loại thuốc như: Aliette 800WG, Nativo 750WG, Zinep, Antracol 70WP, Daconil 75WP, Revus opti 440SC... để phun trừ bệnh. Phun định kỳ 10 ngày/lần, nếu có sương muối thì cần phun bổ sung trước khi xảy ra sương muối.

Lưu ý: Không sử dụng thuốc gốc đồng như Đồng sulphat, Booc-đô 1%... để phun phòng trừ bệnh sương mai cho cây khoai tây dưới 45 ngày tuổi, vì sẽ gây sun lá, dầy lá, lá không mở làm giảm năng suất.

- Nhện trắng, nhện đỏ: Nếu gặp thời tiết khô hanh kéo dài cây dễ bị nhện gây hại làm cho cây chậm phát triển, lá bị xoăn lại. Phun bằng các loại hoạt chất như Abamectin, Fenpyroximate... thuốc đặc trị nhện như: Voliam targo 063SC, Ortus 5SC... Phun ngay sau khi bón thúc (bắt buộc). Phun nhắc lại sau khoảng 20 ngày.

- Rệp, bọ trĩ: Phát sinh gây hại mạnh trong điều kiện thời tiết âm u, sương mù nhiều, ít nắng, trên chân ruộng bón phân không cân đối. Phun trừ bằng các loại hoạt chất như: Imidacloprid, Nitenpyram, Pymetrozine... có trong một số tên thuốc như Actaza 25WG, LK Setup 75WP, Confidor 100 SL, Chess 50WG...

- Thối thân, thối củ: Do nấm Fusarium oxysporum gây ra. Bệnh gây hại ở tất cả các giai đoạn sinh trưởng của cây nhưng thường thấy khi cây bắt đầu hình thành củ, nặng nhất là vào cuối giai đoạn sinh trưởng. Bệnh phát triển mạnh ở điều kiện ấm, độ ẩm cao. Ruộng đất cát, chua (pH 4-5), thiếu đạm và lân thường bị bệnh nhiều. Đất trầm thủy, úng nước, đất trồng chuyên canh cây bầu bí, cây dưa cũng là nguy cơ bị nhiễm bệnh cao. Nấm bệnh cũng dễ dàng lây lan qua vết thương cơ giới hay tuyến trùng, côn trùng chích hút rễ cây. Bệnh có thể xâm nhập vào củ thông qua vết thương xây xát khi thu hoạch và gây thối khô củ trong quá trình bảo quản.

Biện pháp quản lý như sau:

Lựa chọn những giống ít bị nhiễm bệnh, không bón phân chuồng chưa hoai mục, dùng củ giống sạch bệnh.

Không trồng liên tục nhiều vụ khoai tây trên một diện tích, luân canh triệt để từ 3-4 năm trên các ruộng bị bệnh nặng với các cây trồng khác họ (ưu tiên luân canh với lúa nước).

Chủ động hệ thống tưới tiêu, không tưới nước quá ẩm. Tuyệt đối không đưa nước vào các ruộng khoai tây đang bị bệnh.

Trồng cây với mật độ thích hợp, không trồng dày để hạn chế nấm bệnh.

Tăng cường bón vôi bột để nâng pH đất trên đất chua.

Sử dụng phân hữu cơ hoai mục bón lót cho cây. Bón phân cân đối, tăng lượng phân kali và magiê, giảm đạm.

Quá trình chăm sóc, vun xới tránh tạo vết thương cho cây. Khi phát hiện cây bệnh, phải nhổ bỏ ngay và đem đi nơi khác tiêu hủy.

Những ruộng tỷ lệ cây bị bệnh cao, củ đã phát triển to, sắp thu hoạch thì nên tiến hành thu hoạch sớm để hạn chế thiệt hại về năng suất.

Khi bệnh xuất hiện gây hại, có thể sử dụng một trong các thuốc sau để phòng trừ, hạn chế sự lây lan, gây hại của bệnh như: Linacin 40SL, Kasumin 2L, Diboxylin 2 SL,… Phun kép 2 lần, lần 2 cách lần 1 từ 3-5 ngày, liều lượng sử dụng theo hướng dẫn trên bao bì.

Lưu ý: Phun phòng bằng một số thuốc bvtv được khuyến cáo trên khoai tây khi cây 45 đến 50 ngày hoặc khi thấy dưới gốc cây xuất hiện lá vàng. Phun nhắc lại sau khoảng 20 ngày. Phun thuốc vào những ngày tạnh ráo, nên phun vào buổi sáng khi ráo sương hoặc chiều mát và tuân theo nguyên tắc “4 đúng”. 

4. Thu hoạch:

Khi cây khoai tây có thời gian sinh trưởng trên 90 ngày mới có năng suất và chất lượng tốt. Khi thấy lá vàng đều, dây khoai ngả màu vàng, cây rạc thì tiến hành thu hoạch.

Thu hoạch vào ngày tạnh ráo, hong khô, không dính đất, không rửa khoai, không để vỏ xây xát./.